وسایل ارتباط جمعی درجهان پرشتاب امروز، جایگاه ممتاز و یگانهای یافتهاند. نقشی که در تاریخ ۴۰۰ ساله رشد و نمو رسانهها در غرب و در تاریخ ۱۷۰ ساله آن در ایران، هرگز چنین نبوده است.
به باور تحلیلگران علوم ارتباطات اجتماعی، اکنون عنصر رسانه در همه نقاط جهان اعم از جوامع توسعه یافته، توسعه نیافته و در حال توسعه به عنوان عضوی از اعضای خانواده پذیرفته شده و تاثیرگذاری غیر قابل انکاری در شکلگیری نگرش و رفتارهای مردم یافته است.
در چنین فضایی است که همه فعالان اجتماعی برای پیشبرد اهداف خود بیش از پیش به رسانهها روی آوردهاند. سیاسیون، بازرگانان، پژوهشگران، روحانیون و قشرهای دیگر، همه و همه برای دستیابی به آمال و اندیشههای خود، ناگزیر از رویگردانی نسبی از شیوههای کلاسیک ارتباط و اتکاء به وسایل ارتباط جمعی اعم از مکتوب، دیداری، شنیداری و اینترنتی شدهاند.
بر این اساس، برخی معتقدند که رسانه و مصرف فرآوردههای آن از سبد نیازهای ثانویه مردم خارج و در سبد نیازهای اولیه آنان قرار گرفته است. دنیای بیرسانه برای انسان قرن بیست و یکم، تصویری مخوف و غیر قابل قبول است.
در باب اهمیت رسانه، بحث و نظرهای دیگری از سوی صاحبنظران متاخر و متقدم ارائه شده که از جمله آنان میتوان به مقوله قدرت رسانه اشاره کرد. قدرت رسانه، یکی از دلمشغولیهای جدی پژوهشگران ارتباطات است که گویی پایانی بر آن نیست.
نگاه به رسانه به عنوان رکن چهارم نظامهای دموکراتیک و مردمسالار که به نمایندگی از افکار عمومی بر عمل قانونمندانه ۳ قوه اجرایی، قضایی و تقنینی نظارت میکند، رویکرد کلاسیک به قدرت رسانههاست.
رویکرد جدید نیز متکی به انگاره قدرت نرم در مقایسه با سایر گونههای سخت افزارگونه قدرت است.
با نگاه به چنین جایگاه و مرتبتی و نیز با باورمندی میثاقهای اخلاقی و جهانی روزنامهنگاری، رسانهها میتوانند در اصلاح و تکامل زیست فردی و اجتماعی موثر باشند. نیز چنانکه میتوانند نقشی واژگونه و تخریبگر را عهدهدار شده و با دروغ و فریب و برداشتهای کوتهنگرانه، جامعه را در سراشیبی و پسرفت قرار دهند.
همچنین علیرغم جذابیتهای دنیای سایبر و رشد حیرتزای رسانههای دیجیتال، این اعتقاد وجود دارد که رسانههای چاپی علیرغم ورود به انقلاب صنعتی چهارم و شکلگیری ابرروندها، باز هم برای آنها که به دنبال مطالب عمقی و تحلیلی هستند، به حیات و حضور خود ادامه میدهد.
رسانههای آنلاین، البته مکمل خوبی برای رسانههای چاپی هستند. نباید فکر کنیم که عمر رسانههای مکتوب سپری شده و عصر یکهتازی مطلق رسانههای اینترنتی فرارسیده است.
روزنامهنگاری آنلاین و سنتی را میتوان در سه قلمرو ظرفیت تولید، تعامل با مخاطب، و تفاوت عامل زمان و مكان در تولید مطلب، با هم مقایسه كرد.
انتقال روزنامهنگاری فیزیكی به مجازی، ژورنالیسم مرکزگرا به روزنامهنگاری متکثر، انتقال روزنامهنگاری آنالوگ به دیجیتال، تبدیل روزنامهنگاری تك متنی به روزنامهنگاری چند رسانهای و انتقال از روزنامهنگاری وابسته به روزنامهنگاری فرامتنی از جمله خصوصیات روزنامهنگاری دنیای مدرن است.
درست است که رسانههای جدید علیرغم رهایی از فرمالیسم رسانهای، افزایش قدرت مخاطب و کاهش فاصله واقعیت تا انعکاس، شکل جذابی در دنیای پست مدرن امروز است که مخاطبان فراوانی دارد، اما این به معنای از بین رفتن دیگر رسانهها نیست.
تاریخ رسانه نیز این واقعیت را به خوبی نشان میدهد که رسانههای نوظهور، اگر چه در آغاز نگرانیهایی را پدید میآورند، اما با گذشت زمان کارکردهای واقعی خود را یافته و در کنار سایر رسانهها به حیات خود ادامه میدهند.
در دهههای گذشته با ورود ویدئو، بسیاری از مردم و نیز کارشناسان از مرگ قریب الوقوع سینما خبر دادند، اما ویدئو آمد و سینما نمرد. چرا که مردم ترجیح دادند، فیلم را بر پرده با شکوه سینما ببینند. رسانههای چاپی هم میمانند. چون همه مخاطبان در جستجوی اخبار از طریق کامپیوتر و اینترنت نیستند. هنوز هم خوردن چای یا قهوه صبحگاهی همراه با در دست گرفتن رسانه چاپی، جذاب و پرطرفدار است.
اقتصاد کارا به عنوان عضو تازهای از خانواده رسانه و با درک چنین جایگاهی پا به عرصه گذاشته است. ما میخواهیم با پرهیز از مشی حزبی و جناحی و نیز فاصلهگیری از رسانههای زرد، در حوزه روزنامهنگاری به ارائه اخبار و افکار تازه و جذاب به ویژه در حوزه اقتصادی بپردازیم.
مشی ما نیز بر مبنای واقعنگری، اعتدال و توجه به اقتصاد رقابتی و با نگاه به طبقه متوسط اجتماعی است. طبقهای که به عنوان موتور اصلی توسعه و پیشرفت در تمامی جوامع محسوب میشود.
تولید اطلاعات و انعکاس اخبار و تحلیلها در این رسانه بر مبنای صداقت و دوری از غرضورزی و بهرهگیری از خرد جمعی است. ما بر این اعتقادیم که در عصر بحران مخاطب در عرصههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مردم در صورت یافتن رسانهای که آیینه تمام نمای زندگی آنهاست و در جهت ارتقا دانش و بینش آنها حرکت میکند، به مخاطبانی وفادار تبدیل میشوند.
بحران مخاطب، توهمی است که منشا بیرونی ندارد و در تبیین علل آن باید به عوامل درونی در چرخه تولید و انعکاس مطالب، تحلیلها و تفاسیر توجه کرد.
از مردم بودن و برای مردم نوشتن و یافتن دریچههایی برای تزریق امید و نشاط در مخاطبان و پیامگیران و جلوتر بودن از سلیقه عمومی، از راهکارهای جذب مخاطب و استقبال آنان است.
به هر روی اقتصاد کارا به عنوان رسانهای از نسل دنیای گوتنبرگ و به عنوان رسانهای با خط مشی مشخص که در عین حال چندصدایی را بر تکصدایی ترجیح میدهد، پای در راه گذاشته است.
میثاق ما با مخاطبان، دوری از رانت و شفافیت در اطلاعرسانی و تقید به ترمینولوژی اقتصاد است. هرچند که برای تعامل با مخاطبان از ظرفیتهای اطلاعرسانی و خبررسانی آنلاین غافل نبوده و با نشانی eghtesadkara.com به فعالیت مشغول است.
انتشار اقتصاد کارا که با مبنا قراردادن همافزایی و همآفرینی ارزش در اقتصاد کشور، پای در این وادی گذارده است، سرآغاز و تولدی دیگر در سپهر بزرگ فعالیت رسانهای در ایران است. خوشحال میشویم برای بهبود عرضهداشت این رسانه نوپا یاریمان کنید و ما را از دیدگاهها و نظراتتان برای هرچه پربارتر شدن و کمک به بهبود اقتصاد کشور بهرهمند سازید.
*مدیر مسئول