برای صاحبان صنعت روزنامهنگاری روزهای دشواری سپری میشود. کارشناسان بر این باورند که از هماکنون تا پایان دهه دوم هزاره سوم میلادی محبوبیت روزنامهها باز هم کاهش پیدا میکند. با روی کار آمدن پلتفرمهای اجتماعی و سایتهای خبری اینترنتی، روزنامهها فضای دشوارتری را برای تأثیرگذاری پیش روی خود میبینند.
نتایج حاصل از یک مطالعه جدید روی ۱۹۴ مدیرمسئول و سردبیر در بزرگترین روزنامههای جهان نشان داد ۴۴ درصد آنها نگران اثرگذاری پلتفرمهای دیجیتال و کاهش محبوبیت رسانههای سنتی هستند و با وجود این پیشبینی میکنند طی دو سال پیشرو به کمک فناوریهای جدید چاپ و تلفیق صنعت روزنامهنگاری با پلتفرمهای دیجیتالی بتوان به رسانههای سنتی جان دوباره بخشید.
نجات رسانههای کاغذی با هوش مصنوعی؟
صاحبان روزنامههای بزرگ بر این باورند که در صورت بهروزرسانی نشدن فناوریهای مرتبط با این صنعت و تطبیق نیافتن با پلتفرمهای دیجیتالی، روزهای دشوارتری را هم پیش روی خود خواهند دید. از این رو باید با همه تمهیدات و از جمله بکارگیری هوش مصنوعی برای رصد دقیق مطالبات و خواستهای مخاطبان و مشتریان رسانههای مکتوب یا چاپی، به مصاف رسانههای تازه وارد و نوظهور رفت و جان تازه و نفسهای تازه به این کالبد ارزشمند در حوزه اطلاعرسانی مکتوب بخشید.
۳۶ درصد صاحبان روزنامههای بزرگ اعلام کردند که رازموفقیت آنها، تأکید صرف بر پلتفرمهای دیجیتالی نیست و اگر بتوانند برعوامل دیگر، نظیر اصلاح ساختارهای داخلی، بروز رسانی همواره نیروی انسانی و نیز بهرهگیری از فنآوری هوش مصنوعی تأکید داشته باشند، از طوفان کنونی جان سالم به درخواهند برد.
کمتر از نیمی از صاحبان بنگاههای رسانهای یا به عبارت دقیقتر ۴۴ درصد آنها اظهار داشتند که بخش اعظم مشترکان روزنامههای سنتی این رسانه کاغذی را مهمترین منبع اطلاعاتی برای خود میدانند و اگر صنعت روزنامهنگاری بهروز شود، تعداد این مشترکان میتواند افزایش یابد. همچنین ۳۸ درصد این افراد اعلام کردند که با تمرکز بیشتر بر مشترکان روزنامهها، درآمد بیشتری نسبت به سایت دیجیتالی خود کسب خواهند کرد و ۳۹ درصد آنها هم حامی مالی را عامل موفقیت آتی خود در این زمینه دانستند.
از بین تمام صاحبان روزنامههای بزرگ که در این بررسی شرکت کرده بودند ۵۸ درصد اظهار داشتند که طی سالهای پیشرو بر بهروزرسانی سیستمها و دستگاههای خود تأکید میکنند و در این میان از فناوریهای نوین از جمله پادکست، تصاویر ویدئویی مربوط به اخبار منتشر شده، انتشار اخبار در اسپیکرهای هوشمند و... استفاده میکنند. حدود سهچهارم صاحبان رسانههای بزرگ برنامهریزیهای لازم را انجام دادهاند تا به منظور توسعه صنعت روزنامهنگاری از فناوریهای مرتبط با هوش مصنوعی استفاده کنند تا با شناسایی هرچه دقیقتر نیاز مخاطبان، بتوانند ارتباط نزدیکتر و بهتری با آنها برقرار سازند.
با بالا گرفتن رقابت میان روزنامهها و شبکههای اجتماعی، صاحبان رسانهها سرمایهگذاریهای گسترده را آغاز کردهاند تا از این طریق بتوانند در مورد صحت اخبار منتشر شده اطمینان بیشتر داشته باشند و اعتماد مخاطبان قدیمی خود را از دست ندهند. با وجود این گفته میشود که قوانین حاکم بر بسیاری از کشورها در موارد مختلف از جمله انتخابات یا... باعث میشود فرآیند خبررسانی تأثیرات فراوانی را پیش روی خود ببیند. فیسبوک یا گوگل بارها به اتهام سانسورسازی یا انتشار اخبار جعلی مورد انتقاد قرار گرفتهاند و با وجود این کمتر مشاهده شده است روزنامهها با چنین اتهاماتی مواجه شوند. بررسی وقایع، توسعه سواد رسانهای، طرحهای شفافسازی اخبار، جلوگیری از بمباران اطلاعاتی و کاهش انتشار اخبار نادرست از مهمترین سیاستهای آتی بزرگان عرصه روزنامهنگاری محسوب میشود.
تغییر سیاستهای روزنامهنگاری
«مارک تامسون» مدیرمسئول روزنامه نیویورک تایمز در آخرین مصاحبه خود گفت: «یک سال دشوار در عرصه روزنامهنگاری پیشرو خواهیم داشت. پلتفرمهای دیجیتالی تأثیرات فراوان بر فعالیتهای ما برجا گذاشتهاند و اگر نتوانیم بهصورت مناسب از فناوریهای جدید بهره ببریم، بازی را باختهایم. بیشتر سازمانهای فعال در عرصه انتشار خبر مدلهای جدید برای خود تعریف کردهاند و با ایجاد تغییرات اساسی در سیاستهای خود سعی دارند از عرصه رقابتی عقب نمانند. تأکید بر دستگاههای قدیمی چاپ و انتشار روزنامه به شکل سنتی یک سیاست شکست خورده است. تأکید منفی بر این صنعت میتواند ما را از عرصه رقابتی خارج کند».
مدیرمسئول روزنامه نیویورک تایمز در ادامه صحبتهای خود تأکید کرده است که تا پایان سالجاری میلادی به صورت ویژه از فناوریهای هوش مصنوعی و دستیارهای دیجیتالی بهره میبرد تا ارتباط نزدیکتری با مخاطبان برقرار کند و از این طریق جلوی از دست رفتن محبوبیت خود را بگیرد.
«بِن دی پیر» سردبیر «چنِل ۴ نیوز» بریتانیا در مصاحبهای اظهار داشت: «اگر از دستگاهها، سیستمها و فناوریهای جدید استفاده نکنیم باید منتظر باشیم تا صنعت روزنامهنگاری نفسهای پایانی خود را بکشد. امسال از مهمترین و استراتژیکترین سالهای کاری ما محسوب میشود و موظفیم تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی سیاستهای جدید خود را برای ابقا در این عرصه رقابتی مشخص کنیم. پس از سالها تأکید بر روشهای سنتی روزنامهنگاری، هماکنون زمان آن فرا رسیده است تا یک انقلاب بزرگ در این صنعت صورت گیرد. »
طی سالهای اخیر شکاف میان رسانههای سنتی و دیجیتال به بالاترین میزان خود رسیده است. از اینرو صاحبان روزنامههای بزرگ و پرتیراژ میکوشند با بهرهمندی از سیستمهای نوین و فناوریهای جدید جان دوباره به رسانههای کاغذی ببخشند.