گروه مجلات همشهری با ۸ عنوان مجله، از بزرگترین مجموعه‌های مطبوعاتی کشور است. گروهی که تا قبل از سال ۹۶ بیش از ۱۸ عنوان مجله منتشر می‌کرد و پس از گذشت مدتي به دلیل مشکلات از جمله گرانی کاغذ و نبود مشتری برای برخی از عناوین مجلات، این مجلات تعطیل شد تا نهايتا در مهر ماه سال ۱۳۹۷ هشت عنوان مجله باقی مانده به بخش خصوصي برون سپاری شد. در همان زمان دلیل برون سپاری مجلات ضرر و زیان چند میلیاردی این مجلات عنوان شد.
حالا بعد از گذشت سه سال از این برون سپاری و با پایان قرارداد از پايان شهريور جاري تاكنون این مجلات سرنوشت نامعلومی دارند و فعلا منتشر نمی‌شوند. با با علی رزاقی بهار مدیر سابق مجلات همشهری در این باره به گفت‌وگو نشستیم.
موسسه همشهري با تمام تجارب، سرمايه، منابع انساني و... در انتشار مجلات مطابق گزارش سازمان بازرسی با ضرر و زيان هنگفتی همراه بود. به طوري كه تصميم گرفتند بدليل مسائل مالي مجلات را برون‌سپاري كنند. چه شد که شما توانستيد سه سال بدون وقفه مجلات را تولید و منتشر کنید؟
در کشور ما کار در مجموعه‌های خصوصی در مقایسه با دولتی یا خصولتی خیلی متفاوت است. ما در گروه مجلات ۶۰ درصد هزینه‌های تولید و طراحی مجلات، ۸۰ درصد هزینه‌های اداری، ۲۵ درصد هزینه‌های چاپ، کاغذ و توزیع را کاهش دادیم. علاوه بر این تیراژ مجلات واقعی شد، ارسال رایگان مجلات متوقف شد، برای فروش مجلات برگشتی از کیوسک‌های مطبوعاتی برنامه‌ریزی شد. علاوه بر این، فروش آنلاین در پلتفرم‌ها برای نسخه های الکترونیکی مجله هم انجام شد. در حوزه آگهی هم با توجه به خصوصی بودن و اختیارات ما کار جذب آگهی تجاری راحت‌تر شد. بوروکراسی موجود در همشهری و نیروهای مازاد در مجموعه گروه مجلات همشهری وجود نداشت و همین موضوع باعث شد ما بتوانیم عملكرد موفقي داشته باشيم.
از نظر محتوایی، وضعیت نشریات منتشر شده در این دوره را چگونه ارزیابی می کنید؟
در حوزه محتوایی تلاش کردیم با استفاده از روزنامه نگاران علاقمند، کیفیت تولید محتوا را ارتقا داده و بسته های تاثبرگذاری در ژانرهای مختلف به بازار عرضه کنیم.
شما استحضار دارید که هر یک از مجلات همشهری شامل داستان، دانستنیها، سینما ٢۴، تندرستی، سرزمین‌من، بچه‌ها، جوان و سرنخ در نوع خود جزو نشریات کیفی و جریان ساز بازار بوده و مورد توجه و ارجاع کارشناسان قرار می گرفت و این روند در این دوره تقویت نیز شد.
به نظرم انتشار ۸ عنوان مجله در سال‌های سخت مطبوعات، همه گیری کرونا، تحريم، وضعیت اقتصادی و معشیتی مردم بدون هیچ حمایت دولتی شبیه به معجزه بود.
يكي از اصلي‌ترين معضل‌هاي رسانه‌هاي مكتوب در سال‌هاي گذشته گراني و ناياب شدن كاغذ بود. شما چگونه كاغذ هشت مجله را تامين مي‌كرديد؟
مهم‌ترین مشکل ما واقعا گرانی و نایاب شدن کاغذ در مقاطعی بود. به طوریکه که کاغذ گلاسه به کیلویی ۴۰ هزار تومان رسید. اما سعی کردیم با برنامه‌ریزی ماهانه و هفتگی، کاغذ مجلات را تامین کنیم. هرچند نوسان قیمت فشار زیادی را بر ما تحمیل کرد. ضمن این که ما تنها ۱۵ درصد مصرف کاغذمان را در این سه سال از کاغذ يارانه‌اي و با ارز دولتی گرفتیم که این عدد واقعا یک ظلم آشکار به ما بود.
آيا موسسه همشهري در اين سه سال، به شما كمكي هم كرد؟ كمك نقدي، در اختيار گذاشتن مكان يا تجهيزات اداري و...؟
نه، واقعا هیچ کمکی در این سه سال به ما نشد. نه تنها موسسه همشهری کمک نکرد که در زمان مديرعامل سابق، گاها برای ما و انتشار مجلات هم مشکل ایجاد مي‌كردند. مبالغي بابت اجاره تجهیزات، دفتر و هر موضوعی مطابق کارشناسی صورت گرفته مرتبا هر ماه به موسسه همشهري پرداخت می‌شد. کاغذ و زینک هم در مواردی که مجلات در چاپخانه همشهری چاپ می‌شد با نرخ آزاد محاسبه می‌شد. ما حتی فضای مجازی تیم قبلی را در اینستاگرام و تلگرام نداشتیم و این باعث شد که مخاطبان ما احساس کنند مجلات تعطیل شده است.
وضعيت مجلات همشهري در دوران مديريت شما چگونه بود؟
در طول قرداد در مقاطعی با مشکل روبرو شدیم. اما با همراهی تحریریه و نیروهای اداری تمامی پرداختی‌ها تا پایان قرارداد نیروها انجام شد. در حال حاضر هیچ نیرویی از بنده و گروه مجلات بابت این سه سال طلب ندارد و با همه نيروهاي فني، تحريريه و كادر اداري تسويه حساب انجام شده است.
تيراژ مجلات چگونه بود؟ پر مخاطب‌ترين مجله در دوران مديريت شما كدام بودند؟
تیراژ مجلات با توجه به همه‌گیری کرونا و گرانی و گاها ناياب شدن كاغذ، در مقاطعي تا حدودی كاهش موقت داشت. اما مجلات همشهري هم چنان پرتیراژترین مجلات ایران هستند. مجله دانستنیها، داستان و سرزمین‌من بهترین مجلات ما از نظر فروش و تيراژ بودند. توجه داشته باشید که در این سه سال چه قدر مجله تعطیل یا زمان‌بندي دوره انتشار آن تغییر کرد. اما مجلات همشهري پس از گذار از دوران بحران كاغذ و كرونا مجددا افزايش تيراژ هم داشت.
آيا در دوران فعاليت، نشريات همشهري از نهادهاي نظارتي تذكر يا اخطار هم دريافت كردند؟
با توجه به همراهی خوب معاونت کیفیت و پایش موسسه همشهری در طول این سه سال براي ما هیچ پرونده‌اي در هیئت نظارت بر مطبوعات تشكيل نشد و تذكری دریافت نگرفتيم.
در سه سال گذشته چندين تغيير در تيم مديريتي همشهري اتفاق افتاد. اين تغييرات در وضعيت مجلات تاثيري داشت يا خير؟
در مدت قرارداد سه ساله ما، دو مدیرمسئول، پنج مدیرعامل و سرپرست و چندین مدیر مالی و اقتصادی تغییر کردندکه این موضوع در کیفیت کار ما به شدت اثرگذار بود. چرا که هر مدیری سیاست خودش را داشت و متاسفانه آخرین مدیرعامل موسسه همشهری در دوره شورای پنجم درک درستی از مطبوعات و بنگاه اقتصادی و مطبوعاتی نداشت.
با تيم نظارت همشهري چگونه تعامل داشتيد؟
خوشبختانه تعامل و درک ما و آن ها از مطبوعات و مجلات بسیار خوب بود و به نظرم یکی از بهترین دوره‌های مجلات از این نظر بود.
مجلات هم‌اكنون در چه وضعيتي قرار دارند. چرا حدود ۲ ماه است منتشر نمي‌شوند؟ سرنوشت مجلات چه مي‌شود؟
با توجه به اتمام قرارداد من و تغییرات در موسسه همشهری متاسفانه دو ماه است مجلات منتشر نمی‌شود. البته تیم مدیریتی دوره قبل و در زمان شهرداری قبلی، سیاست تعطیلی یا برون سپاری مجدد مجلات را به شکل دیگری داشتند. من امیدوارم با توجه به رویکرد تیم جدید و خواست مخاطبان به زودی شاهد انتشار این رسانه های مکتوب باشیم.آنچه من شنیدم این است که تیم مدیریت جدید در تلاش است این مجلات را در داخل موسسه همشهری منتشر کند که این رویکرد هم اتفاق بسیار خوبی است.
نخستین شماره روزنامه همشهری در ۲۴ آذر سال ۱۳۷۱ منتشر شد و بعدها با راه اندازی بخش های تازه، به موسسه همشهری تبدیل شد.
منبع تهران رسانه
